5 เรื่องที่ต้องระวังในการใช้เลนส์

เรื่องของการดูแลรักษาเลนส์ก็เป็นอีกสิ่งหนึ่งที่นักถ่ายภาพมือใหม่ควรจะรู้ครับ เพราะเลนส์ของเราในปัจจุบันมีราคาค่อนข้างจะสูง บางทีก็สูงกว่าตัวกล้องด้วยซ้ำไปการดูแลรักษาเลนส์ให้ดีก็จะทำให้เลนส์ของเรามีอายุการใช้งานที่ยาวนานขึ้นโดยที่คุณภาพไม่ลดลง

5 วิธีในการดูแลรักษาและใช้งานเลนส์ที่มือใหม่ควรจะ

1 ใช้ผ้าเช็ดเลนส์ที่สะอาด

เชื่อว่านักถ่ายภาพทุกคนจะมีผ้าไมโครไฟเบอร์ติดกระเป๋าไว้เสมอ เพื่อที่ว่าเวลาเลนส์เลอะฝุ่นเลอะทรายหรือคราบเราก็จะเอามาทำความสะอาด แต่ปัญหาที่เกิดขึ้นกับนักถ่ายภาพส่วนใหญ่เลยก็คือ ผ้าเช็ดเลนส์บางคนจะซุกไว้ตามซอกของกระเป๋า ซึ่งบางครั้งเราไปถ่ายภาพในบางสถานที่ที่มันอาจจะมีฝุ่นมีทรายกระเด็นเข้าไปในกระเป๋าได้ แล้วเราหยิบผ้าที่มันมีฝุ่นมีทรายติดออกมาแล้วก็เอามาเช็ดเลนส์เลย เม็ดฝุ่นเม็ดทรายที่ติดมากับผ้าอาจจะขูดขีดชิ้นเลนส์ของเราทำให้เสียหายได้ เพราะฉะนั้น วิธีที่จะปลอดภัยก็คือ เมื่อเราหยิบผ้าออกมาจากกระเป๋า ให้เราทำการจับที่มุมผ้าทั้งสองด้าน แล้วดึงผ้าแรงๆ ให้ฝุ่นและทรายมันกระเด็นหลุดออกไป ทำแบบนี้ทั้งสี่มุมของผ้า พอเสร็จแล้ว ให้วางผ้าไว้บนกระเป๋าหรือจุดที่สะอาด

จับที่มุมผ้าทั้งสองด้าน แล้วดึงผ้าแรงๆ ให้ฝุ่นและทรายกระเด็นหลุดออกไป

แล้วให้เอาลูกยางเป่าลมมาเป่าที่หน้าเลนส์ที่จะเช็ดก่อน พอเป่าเสร็จแล้วก็นำผ้าที่เราทำความสะอาดแล้วมาเช็ดโดยไล่จากตรงกลางเลนส์ไล่ออกมาบริเวณขอบเบาๆ วนซ้ำจนกว่าจะสะอาด วิธีนี้ก็จะทำให้เลนส์ของเราสะอาดปลอดภัยจากเม็ดฝุ่นเม็ดทรายที่อาจจะติดอยู่บนผ้าได้ แต่มีวิธีที่ดีกว่าคือ อย่าเก็บผ้าไว้ตามซอกของกระเป๋า ควรเสียสละเวลาสักเล็กน้อย เก็บผ้าใส่ซองที่ติดมากับผ้าตอนที่ซื้อผ้าเช็ดเลนส์มา ซึ่งมันจะทำให้ผ้าของเราสะอาดกว่าการเอาไปยัดไว้ตามซอกมุมของกระเป๋า แต่เวลานำมาใช้ก็ควรสะบัดผ้าสักสองสามทีเพื่อความชัวร์และติดเป็นนิสัย

ใช้ลูกยางเป่าลมเป่าที่หน้าเลนส์เพื่อให้เม็ดทราย ดิน หรือฝุ่นออกจากหน้าเลนส์

หลังจากเป่าหน้าเลนส์เสร็จ ให้ใช้ผ้าที่ทำความสะอาดแล้วเช็ดที่หน้าเลนส์ โดยไล่จากกลางเลนส์ออกไปขอบเลนส์เบาๆ วนไปจนกว่าจะสะอาด

การเก็บผ้าเช็ดเลนส์ใส่ซองคือวิธีช่วยป้องกันไม่ให้ฝุ่น ดิน ทราย เข้าไปเกาะที่ผ้า

2 ไม่ใช้นำยาเช็ดเลนส์

นักถ่ายภาพหลายๆ ท่านโดยเฉพาะมือใหม่เวลาซื้อกล้องมาก็มักจะมองหาชุดทำความสะอาด ซึ่งบางทีก็จะเป็นของแถมจากร้านบ้าง ไปหาซื้อจากช่องทางออนไลน์บ้าง ไปหาซื้อตามร้านบ้าง ซึ่งส่วนมากก็มักจะมาพร้อมกันเป็นชุด เช่น มีลูกยางเป่าลมเล็กๆ ติดมา มีน้ำยาเช็ดเลนส์ติดมา หรือมีกระดาษเช็ดเลนส์มาด้วย น้ำยาเช็ดเลนส์ประเภทนี้ไม่แนะนำให้ใช้เช็ดเลนส์ เพราะหลายๆ ยี่ห่อไม่ได้คุณภาพ ใช้แล้วก็อันตรายต่อเลนส์ บางคนก็จะใช้วิธีง่ายๆ คือเอากระดาษที่แถมมามาใช้โดยฉีดน้ำยาใส่กระดาษแล้วเอาไปถูที่หน้าเลนส์โดยตรงเลย วิธีนี้ไม่แนะนำให้ทำเพราะว่าน้ำยาจำพวกนี้ค่อนข้างที่จะเป็นอันตรายกันเลนส์ น้ำยาที่มีคุณภาพสูงๆ ส่วนใหญ่แล้วจะแยกขายต่างหาก และส่วนใหญ่แล้วก็จะมีราคาที่สูง บางขวดราคา 4 – 5 ร้อยบาท ถ้าเป็นน้ำยาราคาถูกๆ ที่จัดเซ็ทขายคุณภาพไม่ดีพอ หรือถึงแม้จะเป็นนำยาที่ดีราคาสูง แต่การเช็ดแบบเปียกโดยใช้มือ โอกาศที่เลนส์จะสะอาดยากมากๆ ซึ่ง ไม่แนะนำให้ใช้ครับ

ใช้กระดาษพันกับปากคีบอย่างถูกวิธี

ใช้ปากคีบที่พันกระดาษเช็ดไปที่หน้าเลนส์เบาๆ

ถ้าจะใช้ต้องมีความเชี่ยวชาญมีความชำนาญ ซึ่งส่วนใหญ่แล้ว ถ้าคนชำนาญจะไม่พับผ้าเช็ดเลนส์ด้วยมือ แต่จะใช้ปากคีบในการพันกระดาษ พอพันเสร็จแล้ว (พันอย่างถูกวิธี) ฉีดน้ำยาเข้าไปที่ผ้านิดหนึ่ง แล้วก็เช็ดไปที่เลนส์ แม้กระนั่นก็เป็นการยากที่จะทำให้เลนส์สะอาด เพราะฉะนั้น ถ้าคุณเป็นมือใหม่ที่ยังไม่มีความชำนาญ แนะนำว่าอย่าใช้กระดาษหรือนำยาเช็ดเลนส์ที่ไม่ได้คุณภาพครับ

3 ไม่ทิ้งกระเป๋ากล้องไว้ในรถที่จอดตากแดด

นักถ่ายภาพบางทีจอดรถตากแดดไว้ แล้วต้องไปทำธุระข้างนอก แต่ไม่อยากเอากระเป๋ากล้องไปด้วยเพราะหนัก ก็เลยวางไว้ในรถ บางทีก็ท้ายรถหรือที่เบาะหลัง บางทีเป็นเวลา 45 นาที หรือเป็นชั่วโมง โดยไม่ได้คิดว่าอุณหภูมิในรถจะสูงหรือเป็นอันตรายต่อทั้งกล้องทั้งเลนส์เลย แต่อากาศร้อนมากๆ มันจะทำให้สารหล่อลื่นภายในเลนส์ ไม่ว่าจะไดอะแฟรม หรือบริเวณบูสของเลนส์ที่เป็นระบบซูม สารหล่อลื่นเหล่านี้มันอาจจะเยิ้มมาที่ไดอะแฟรมแล้วทำให้มีปัญหาได้ ชิ้นเลนส์ที่เป็นชิ้นเลนส์ compound ที่ยึดกันไว้ด้วยกาว พออยู่ในอุณภูมิที่สูงนานๆ compound อาจจะเสื่อม ทำให้ชิ้นเลนส์มีปัญหาได้ เพราะฉะนั้น แนะนำว่าให้เอากระเป๋ากล้องออกไปด้วย

ใส่กระเป๋ากล้องและเลนส์ลงไปในกล่องโฟมที่เตรียมไว้ทั้งใบ เพื่อป้องกันอุณภูมิที่ร้อนได้

หรือถ้าจำเป็นต้องไว้ในรถจริงๆ ก็แนะนำว่าให้หากล่องโฟมไว้สักใบหนึ่งที่มีขนาดใหญ่หน่อย ใหญ่พอที่จะใส่กระเป๋ากล้องลงไปทั้งใบได้ ซึ่งอาจจะวางไว้หลังหรือท้ายรถ พอเราจะออกจากรถก็นำกระเป๋ากล้องทั้งใบใส่ลงไปในกล่องโฟมแล้วปิดฝากล่องโฟมให้เรียบร้อย วิธีนี้จะมั่นใจได้ว่าอุณภูมิภายในกล่องโฟมมันจะไม่สูง ทำให้ปลอดภัยต่อกล้องต่อเลนส์ของเราที่อยู่ในกล่อง และที่สำคัญอีกอย่างหนึ่งคือ มันจะไม่เป็นที่ล่อตาล่อใจขโมยครับ และไม่ทำให้เสี่ยงโดนทุบรถได้ด้วยครับ

4 ไม่หยิบกล้องออกมาใช้งานทันทีในอุณภูมิที่มีความแตกต่างกันมากๆ

เช่น หยิบกล้องออกมาจากห้องแอร์ หรือจากรถยนต์ที่เปิดแอร์เย็นๆ แล้วข้างนอกร้อนกว่า แล้วเราเปิดสวิชจะถ่ายภาพ ปรากฎว่าถ่ายไม่ได้ เพราะเลนส์เราจะเป็นฝ้า (หน้าฝนจะเห็นได้ชัดมาก) ซึ่งไอน้ำในอากาศมันจะควบแน่นจนเกิดเป็นละอองน้ำเกาะที่ชิ้นเลนส์ของเราทั้งด้านหน้า ด้านหลัง และข้างใน จนมองภาพไม่เห็นด้วยซ้ำ เราต้องปล่อยทิ้งไว้ 3 นาที บางทีถึงห้าหกนาทีด้วยซ้ำ กว่าไอน้ำจะระเหยออกไปจากเลนส์จนหมด และอย่าคิดว่ามันจะระเหยแบบนี้ทุกครั้งครับ ถ้าทำแบบนี้บ่อยๆ บางทีอาจจะทำให้ชิ้นเลนส์ด้านในเป็นฝ้าถาวรได้ครับ เพราะว่าบางทีไอน้ำไม่ได้ระเหยหมดทุกจุดทุกชิ้น บางครั้งเลนส์ด้านในอาจจะมีคราบเกาะติดอยู่ซึ่งจะเป็นปัญหาระยะยาวได้

แนะนำว่าถ้าคุณออกจากห้องแอร์หรือรถยนต์ออกไปที่กลางแจ้ง อย่างพึ่งเปิดกระเป๋ากล้องครับ ปล่อยให้กล้องได้ปรับอุณภูมิ ปรับความชื้นจากห้องแอร์ที่ความชื้นน้อยๆ มาที่กลางแจ้งที่มีความชื้นเยอะๆ มันจะค่อยๆ ปรับทั้งอุณภูมิและความชื้นให้มันใกล้เคียงกับด้านนอก หลังจากผ่านไปสักสี่ถึงห้านาทีแล้วคุณหยิบกล้องออกมาใช้จะเห็นว่าจะไม่เกิดฝ้าเลย วิธีนี้จะปลอดภัยกว่าครับ

5 ไม้เขย่ากระบอกเลนส์เล่น

นักถ่ายภาพหลายๆ คนเวลาได้ยินเสียงกุกกักจากเลนส์ที่ใช้มอเตอร์ Linear แบบแขวนลอย เวลาถอดเลนส์ออกมาก็มักจะมีเสียงชวนให้สงสัย ก็เลยลองเขย่าเลนส์ดู อาจจะเพื่อเช็คหรืออะไรก็แล้วแต่ ซึ่งการทำแบบนี้ถือว่าอันตรายมาก ไม่แนะนำให้ทำ เพราะว่าเวลาเราถอดเลนส์ออกจากตัวกล้อง เลนส์หลายๆ รุ่นจะไม่ล็อกชุดเลนส์ด้านในไว้ พอเราพลิกหรือเขย่า ชิ้นเลนส์ด้านในมันจะเคลื่อนตามไปด้วย พอเราเขย่าแรงๆ อาจจะเกิดความเสียหายต่อชุดเลนส์ด้านในได้

เปิดสวิชที่กล้อง แล้วไฟจะกระจายไปที่ตัวเลนส์ และทำให้ชิ้นเลนส์ล็อก ใช้ในกรณีที่เราต้องเคลื่อนไหที่อาจทำให้กล้องและเลนส์เกิดการเขย่าแรงๆ เพื่อป้องกันไม่ให้ชิ้นเลนส์เคลื่อนที่

จริงๆ เลนส์แบบนี้ไม่ได้มีความผิดปรกติอะไร ถือว่าเป็นเรื่องปรกติ ซึ่งเวลาเราติดเลนส์เข้ากับบอดี้แล้ว มันก็ยังเคลื่อนได้อยู่ แต่การเคลื่อนหรือเสียงกุกกักมันจะหายไปก็ต่อเมื่อเราเปิดสวิชที่กล้อง แล้วกล้องทำการจ่ายไฟเข้าไปที่ตัวเลนส์ มันก็จะล็อกชุดเลนส์ให้อยู่นิ่ง เพราะฉะนั้น เมื่อถอดเลนส์แล้วได้ยินเสียงแนะนำว่าอย่าเขย่าเล่นครับ แต่ถ้าจำเป็นจะต้องวิ่ง หรือเคลื่อนที่ที่อาจทำให้กล้องเลนส์ต้องเขย่าก็แนะนำว่าให้เปิดสวิชกล้องไว้ครับ ชิ้นเลนส์ด้านในจะถูกล็อกไว้ มันจะได้ไม่เคลื่อนจนอาจทำให้เสียหาย วิธีนี้จะทำให้เลนส์ปลอดภัยกว่าครับ

และทั้งหมดนี้คือวิธีใช้เลนส์และดูแลรักษาเลนส์ที่ถูกต้องครับ เลนส์ของเราราคาสูง ใช้ให้ถูกต้องครับ มันจะได้อยู่กับเราไปนานๆ ครับ