ผมเห็น ‘ในหลวง’ ตั้งแต่เด็กสมัยอยู่เมืองกาญฯ  ผมเห็นท่านประทับบนรถไฟแล้วผ่านไป ตอนนั้นผมอยู่โรงเรียนวัดท่าเรือ จากวันนั้นถึงวันนี้ในหลวงเป็นภาพรวมโมเดลของผมในเรื่อง  ท่านไม่เคยถือพระองค์  ผมมักจะเตือนตัวเองเสมอและถามตัวเองว่าในประเทศไทยมีใครจะยิ่งใหญ่กว่าในหลวงหรือไม่  ในความเห็นของเรา ‘ในหลวง’ เป็น ที่เคารพมากที่สุด  ผมไม่เคยเห็นท่านแสดงอารมณ์  ไม่เคยเห็นท่านเกรี้ยวกราดเลย  ผมเห็นท่านแสดงความอ่อนน้อมถ่อมตน ในขณะท่านยิ่งใหญ่เหลือเกิน และท่านมีความรัก มีความเอื้ออาทรกับทุกๆคน  คำตอบก็มาสะท้อนว่า ทำไมเราต้องมาแสดงตนเย่อหยิ่งทำตัวยิ่งใหญ่และดูถูกคนนั้นคนนี้  ขณะที่ในหลวงท่านไม่เคยดูถูกใครเลย สะท้อนตรงนั้นมาสอนตัวเอง และทำให้ผมโมโหตัวเองและเป็นสิ่งสะท้อนว่าผมทำแบบนั้นเพื่ออะไร 

นักพูด, นักบรรยายชื่อดัง, เป็นสื่อมวลชนที่มีรายการหลายรายการเป็นที่รู้จักกัน ดี และมีผลงานในวงการบันเทิงเป็นครั้งคราว รับรางวัลกิตติคุณสังข์เงิน บุคคล ดีเด่นด้านวิชาการของสมาคมสถาบันอุดมศึกษาเอกชน และนักวิชาการด้านการตลาดชั้นแนวหน้าของประเทศ ปัจจุบันเป็น ผู้อำนวยการหลักสูตรนิเทศศาสตร์มหาบัณฑิต และดุษฎีบัณฑิต ของมหาวิทยาลัยราชภัฏสวนดุสิต ความหมายของคำว่าในหลวงกว้างมาก ถ้าซึ้งที่สุดก็ต้องเป็นพ่อของแผ่นดิน และโดยพระนามของพระองค์ท่านนั้นก็คือ พลังของแผ่นดิน คำว่าเป็นพ่อของแผ่นดินนั้นก็แปลว่าท่านเป็นผู้ปกปักษ์รักษาดูแลเอาใจใส่ให้พวกเราอยู่เย็นเป็นสุข ส่วนคำว่าพลังของแผ่นดินนั้นก็แปลว่าแผ่นดินไทยเราอยู่ได้ก็เพราะมีพลังของพระองค์ท่าน ที่เป็นเหมือนกับกาว เหมือนกับซีเมนต์ ที่จะผนึกพลังของพวกเราทั้งหลายเข้าไว้ด้วยกัน เพราะหลายๆ

พลันที่คณะผู้จัดทำนิตยสาร FOTOINFO สรุปร่วมกันเป็นเอกฉันท์ว่า ‘เรา’ จะเดินทางสู่ทั่วทุกภูมิภาคเพื่อเสาะหา ‘คำพูด’ และ ‘ภาพถ่าย’ จาก 80 ดวงใจแห่งทวยไทยทั่วราษฎร์ที่มีต่อใต้ฝ่าละอองธุลีพระบาทองค์เหนือหัว พระบาทสมเด็จพระปรมินทรมหาภูมิพลอดุลยเดชมหาราช เนื่องในโอกาสที่ พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ทรงเจริญพระชนม- พรรษา ๘๐ พรรษา ‘เรา’ ทุกคนตระหนักในใจดีว่านี่คือภารกิจอันยิ่งใหญ่อีกครั้งที่จะต้องร่วมมือลงแรงถ่ายทอดแนวความคิดนั้นออกมาให้เป็นรูปธรรมอย่างสมบูรณ์และตั้งใจที่สุด แม้หนทางข้างหน้าอาจพบอุปสรรค ปัญหาและความเหน็ดเหนื่อย พลันที่คณะผู้จัดทำนิตยสาร

องค์อัครศิลปินแห่งราชวงศ์จักรี มีอยู่ 2 พระองค์ พระบาทสมเด็จพระพุทธเลิศหล้านภาลัย รัชกาลที่ 2 ทรงเป็นพระองค์แรก ต่อมาในรัชกาลปัจจุบัน พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวภูมิพลอดุลยเดช ทรงเป็นพระองค์ที่ 2 อันศิลปะวิชาการมากมายหลายสาขา พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงมีพระปรีชาสามารถยิ่งนัก เป็นต้นว่า ศิลปะการดนตรี งานจิตรกรรม ประติมากรรม สถาปัตยกรรม มัณฑนศิลป์ วรรณศิลป์ ฯลฯ กับงานที่ทรงเชี่ยวชาญพอพระหฤทัยเป็นพิเศษ

แตรหลวง หมายถึงปากแตรกว้างใหญ่กว่าแตรใดทั้งหมด แตรใหญ่แตรยักษ์ จึงต้องเรียกว่า ‘แตรหลวง’ ทรงใช้วิธีถ่ายด้วยพระองค์เอง โดยทรงตั้งกล้องคู่พระหัตถ์บนสามขา แล้วทรงใช้ปุ่มลั่นชัตเตอร์ที่ self-timer ทรงกะเวลาให้กล้องลั่นชัตเตอร์ ถ่ายภาพพระองค์เองได้อย่างพอเหมาะพอดีกับขณะที่ทรงเป่าแตรอย่างดัง ที่เป็นศิลปะมากก็ตรงที่ทรงใช้เลนส์ตาปลา (fisheye lens) จึงทำให้เห็นปากแตรกว้างใหญ่ มองทีไรเป็นต้องรับสายตาอยู่ก่อนสิ่งอื่น ตรงปากแตรนี้แหละที่นำสายตาไปหาจุดเด่นของภาพคือ องค์พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวกำลังทรงเป่าแตร เส้นศิลปะอีกกลุ่มหนึ่งได้แก่ เส้นโค้งรายรอบคล้ายกรอบของภาพคือ เส้นขอบซ้ายขวา ช่วยเน้นให้ภาพเด่นมากขึ้น เครื่องอุปกรณ์ที่วางทับโน้ตเพลงก็เหมือนกัน

น้อม พงศ์กัญจนานุกูร หัวหน้าส่วนช่างภาพส่วนพระองค์ กองงานส่วนพระองค์ ช่างผู้ถวายงานด้านการถ่ายภาพแด่องค์พระเจ้าแผ่นดินด้วยจิตจงรักตลอดห้วง 40 ปี หากจะถามถึงคุณสมบัติข้าราชบริพารผู้ทำหน้าที่ถวายในงาน “ส่วนช่างภาพส่วนพระองค์” หลายคนคงอดที่จะคาดเดาไม่ได้ว่าหนึ่งประดาคุณสมบัตินั้นควรจะเป็นผู้มีชาติตระกูล จบการศึกษาขั้นสูง หรืออาจไพล่คิดไปถึงขั้นว่าบุคคลนั้นควรจะร่ำเรียนด้านการถ่ายภาพมาจากเมืองนอกเมืองนาเสียด้วยซ้ำ เพื่อที่จะได้รู้แจ้งเห็นจริงในภาระอันใหญ่หลวงที่ต้องทั้งรับผิดและชอบ หากแต่ใครจะคาดคิดว่าเด็กชายชนบทย่านป่าหวาย จังหวัดลพบุรีคนหนึ่งจะสามารถก้าวฝ่าปัญหาด้วยอุตสาหะจิตอันยิ่งใหญ่

“จิตต์ จงมั่นคง”  ศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์ (ศิลปะภาพถ่าย พ.ศ. 2538) นายกกิตติมศักดิ์ สมาคมถ่ายภาพแห่งประเทศไทย ในพระบรมราชูปถัมภ์ FOTOINFO ฉบับพิเศษเนื่องในวโรกาส 5 ธันวามหาราช ขอนำท่านผู้อ่านย้อนไปในรอยทางแห่งความปลื้มปิติอันหาที่สุดมิได้ของชายนักถ่ายภาพธรรมดาผู้หนึ่ง ที่ได้รับพระมหากรุณาธิคุณให้เป็นผู้ดำเนินการล้างและขยายภาพส่วนพระองค์ตลอดห้วงเวลาอันยาวนานกว่า 40 ปี ในความปิตินั้น ชายชื่อ จิตต์ จงมั่นคง หรือ

นิตยสารโฟโต้อินโฟ ฉบับเดือนธันวาคม 2548