ยุค Analogue เช็กชัดลึกกันยังไง

ยุค Analogue เช็กระยะชัดลึกกันยังไง

ในยุคกล้องฟิล์ม ช่างภาพจะเช็กระยะชัดลึกของภาพที่กำลังจะถ่ายได้ทั้งจากปุ่ม หรือก้านเช็กระยะชัดลึกที่ตัวกล้อง บางรุ่นอาจจะมีที่ตัวเลนส์ด้วย ซึ่งการทำงานคือ หรี่รูรับแสงให้แคบลงตามที่เราวัดแสงได้นั่นเอง 

ปุ่มเช็กชัดลึกบนตัวกล้อง ซึ่งจะออกแบบแตกต่างกันไปในแต่ละรุ่น หรือแบรนด์ แต่ส่วนมากจะอยู่ตรงเม้าท์เลนส์ กล้องออโต้โฟกัสรุ่นหลังๆ บางรุ่น จะเป็นปุ่มปรับแบบไฟฟ้า

ย้อนกลับไปอีกนิดนึง ว่าทำไมต้องกดปุ่มหรือก้านเช็กระยะชัดลึก คือ..เมื่อเราติดเลนส์เข้ากับตัวกล้อง ก้านตรงเม้าท์ที่ตัวกล้อง จะเขี่ยให้แกนรูรับแสงปรับกว้างสุด เพื่อให้ช่างภาพสามารถมองผ่านวิวไฟน์เดอร์ได้อย่างสบายตานั่นเอง และเมื่อกดปุ่มชัตเตอร์ถ่ายภาพ ก้านตรงเม้าท์เลนส์ จะปล่อยให้แกนรูรับแสงหรี่รูรับแสงลงตามที่เราตั้งไว้ ทีนี้ ก่อนกดปุ่มชัตเตอร์ เราไม่แน่ใจว่า รูรับแสงที่ใช้ จะครอบคลุมระยะชัดลึกของภาพได้ตามที่เราต้องการหรือเปล่า เราจึงต้องกดปุ่มหรือก้านเช็กระยะชัดลึก ซึ่งก็คือการดันก้านตรงเม้าท์ที่ตัวกล้อง เพื่อให้รูรับแสงหรี่ลงตามที่ตั้งไว้ และในช่องมองภาพก็จะมืดลง เพราะรูรับแสงแคบลง เราจะต้องเพ่งมองว่าเฟรมภาพที่เห็นชัดทั้งหมดหรือไม่ ถ้ายังคลุมได้ไม่หมด ก็จะต้องหรี่รูรับแสงให้แคบลงอีก จนได้ระยะชัดลึกตามที่ต้องการ

ในการถ่ายภาพ Landscape มักจะปรับโฟกัสไปที่ระยะไกลสุด ถ้าดูบนตัวเลนส์จะเป็นตำแหน่งอินฟินิตี้ ซึ่งเมื่อหรี่รูรับแสงเล็กลง ก็ครอบคลุมระยะชัดลึกได้แทบจะทั้งหมด แต่บางครั้ง ก็มีส่วนที่อยู่ใกล้กับกล้องมากๆ ที่ยังไม่ชัดพอ จึงต้องปรับโฟกัสแบบ Hyperfocal Distance เพื่อให้ครอบคลุมระยะชัดลึกได้สูงสุด

อีกวิธีนึง ในการประเมินระยะชัดลึกของภาพ ซึ่งอาจจะไม่ละเอียดเท่ากับการใช้ปุ่มหรือการเช็กระยะชัดลึก นั่นคือ ดูจากสเกลระยะชัดลึกบนตัวเลนส์ และปรับเปลี่ยนจุดโฟกัส ให้คลุมระยะชัดลึกที่ต้องการ ซึ่งเรียกการปรับแบบนี้ว่า Hyperfocal Distance  การใช้งาน Hyperfocal Distance ปกติมักจะใช้กับการถ่ายภาพแนว Landscape ที่ต้องการระยะชัดลึกมากๆ ประเภทชัดตั้งแต่หน้ากล้องไปเลย ประมาณนั้นครับ ทำได้โดยเมื่อวัดแสง ปรับรูรับแสง และปรับโฟกัสไปที่ระยะอินฟินิตี้แล้ว ซึ่งปกติก็มักจะปรับจนสุดวงแหวนโฟกัสล่ะครับ

ตามภาพตัวอย่าง เมื่อปรับรูรับแสง f/16 (1) ปรับโฟกัสไปที่อินฟินิตี้ (2) จะได้ระยะชัดลึกตั้งแต่ประมาณ 1 เมตรกว่าๆ ไปจนถึงอินฟินิตี้

แต่เมื่อเปลี่ยนจุดโฟกัสอินฟินิตี้มาที่สเกลเลข 16 ด้านขวาของตัวเลนส์ (4) ระยะชัดลึก จะครอบคลุมเพิ่มขึ้นเป็นประมาณ 60 ซม. (5) ไปจนถึงอินฟินิตี้นั่นเอง